Bebeklerde Denge ve Koordinasyon

Bebeklerde Denge ve Koordinasyon (Vestibüler Sistem)

Bebeklerde vestibüler sistem, anne karnında gelişmeye başlamaktadır. Vestibüler duyu olarak adlandırdığımız sistem kişinin denge duyusunu anlatmaktadır. Bu duyuyu beynin giriş kısmı gibi düşünmek gerekmektedir. Vestibüler sistemin ilk gelişim dönemi, annenin hamilelik sürecinin başlangıcından sonra 3. ayda başlamaktadır. Gelişimin tam olarak tamamlanması ise beşinci aya denk gelmektedir. Daha sonraki süreçte adım adım gelişim süreci tamamlanmaktadır. Bebeklerde denge sistemi, doğar doğmaz çalışmaya başlayan ilk sistemdir. Sonraki dönemde yapılan aktivitelerse gelişimi arttırmaktadır. Sistemin düzenli bir şekilde gelişmesi için hareket gerektiren aktiviteler yapmanın önemi oldukça fazladır.

Vestibüler sistem, kişinin dünya ile ilişkisinin temelini sağladığı için diğer duyuların bir öncüsü niteliğindedir. Bu neden gelişimin devam etmesi adına sistemi geliştiren aktivitelere devam edilmesi oldukça önemlidir.

Vestibüler Sistem Ne İşe Yaramaktadır?

Vestibüler duyu sistemi, kişinin tüm duyularının dengeli bir şekilde çalışmasına ve algılama kabiliyetinin artmasına yardımcı olmaktadır. Vestibüler duyu sisteminin temel işlevleri şu şekilde sıralanabilmektedir:

·Yer çekimine karşı güven duyulmasına yardımcı olmaktadır.

·Hareket etme ve denge kurma konusunda bilgi sağlamaktadır.

·Kas gücünün gelişmesini sağlamaktadır.

·Bilateral koordinasyon için gerekli bilgiyi sağlamaktadır.

·Görme ve duyma duyularının doğru şekilde çalışmasını sağlamaktadır.

·Duyusal işlemler için gerekli bilgiyi sağlamaktadır.

Bebeklerde Vestibüler Sistemi Geliştiren Etkinlikler

Bebeklerde vestibüler duyu sistemini geliştirici etkinlikler büyük önem arz etmektedir. Vestibüler sistem yukarıda detaylı olarak bahsetmiş olduğumuz gibi duyularımızın tutarlı ve doğru bir şekilde çalışmasına yardımcı olmaktadır. Bu sistem sayesinde kişi hareket ettiğini, durduğunu, çevresindeki objelerin hareket edip etmediğini ve hatta hangi yöne hangi hızla hareket ettiğini anlamaktadır. Sistemde problem olması halinde ise kişinin duyuları yanlış yorumlaması gibi problemler söz konusu olacaktır. Bebeklerde dengeve koordinasyon sisteminin gelişmesi için yapılabilecek aktiviteler şu şekilde sıralanabilmektedir:

·Salıncakta sallamak

·Çocuğun sandalyede veya atlı karıncada kendi etrafında dönmesi

·Kaydıraktan kaydırmak

·Bisiklete binmek

·Kumlu veya çimenli toprak gibi dengesiz yüzeylerde yürüme

·Tahterevallide dengede durmak

·Terapi toplarının üzerinde durmak

·Dans etme

·Resim yapma

·Şekil çizme

·Kovaya top atma

·Yüzme

·Koşma

Yüzmenin Vestibüler Sistemine Faydaları

Yüzme sporunun vestibüler duyu sistemine faydaları, bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Yüzme sporunun çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimine katkısı oldukça fazladır. Bu faydalardan birisi de dengenin ve vestibüler sistemin gelişmesidir. Yüzmek kişinin denge kurabilme becerisinin ve kendine olan güveninin gelişmesini sağlamaktadır. Kas ve iskelet sistemi için de oldukça faydalı olan yüzme sporu, bebeğin doğumundan sonraki ilk aylardan itibaren yapılabilmektedir. Anne karnından gelişmiş yüzme ve nefes tutma becerisi ile doğan bebekler, 2. aydan itibaren yüzme eğitimlerine başlayabilmektedir. Doğumdan sonraki ilk 15 aylık süreç, vestibüler sistemin gelişmesi için oldukça önemlidir. Bu nedenle mümkün olduğunca bu süreç içerisinde eğitimlere başlamanız gerekmektedir.

Çocuklarda Vestibüler Sistem Problemleri

Çocuklarda vestibüler sistem bozuklukları, iç kulaktan gelen duyuların beyine yetersiz işlenmesi şeklinde açıklanabilmektedir. Vestibüler sisteminde bozukluk olan bebeklerde denge ve hareket problemleri yaşanabilmektedir. Geç emekleme, geç yürüme, dik durmama, devrilme, bacaklarını vurma gibi belirtiler bebekte vestibüler sistem bozukluğu olduğuna işaret edebilmektedir. Bunun yanında tam tersi sürekli hareket etme, zıplama, düşme tehlikesi olmayan noktalarda düşmekten korkma gibi sıkıntılar da baş gösteren diğer sıkıntılardır. Bu gibi durumlarda ebeveynlerin ergoterapistlere danışması gerekmektedir. Ergoterapistler çocuk için özel bir plan oluşturarak vestibüler sistem bozukluklarının çözülmesine yardımcı olacaktır.